Szczury w polu, na drodze, w gospodarstwach i w… domach

To już jest plaga, ale grozi katastrofą, jeśli nie podejmie się radykalnych działań. Mieszkańcy wsi położonych na pograniczu trzech gmin walczą ze szczurami, urzędnicy czekają na trutki, a wszyscy wskazują jednego winnego. Nagrania mnożą się w internecie.

Na coś takiego nie był nikt przygotowany i wszyscy, jak się ich o to pyta, przyznają iż czegoś podobnego do tej pory nie widzieli. Szczury dosłownie rozlały się na obszarze kilkunastu kilometrów kwadratowych i widziane były już od Marzenina, poprzez Kawęczyn, Czeluścin aż po Jarząbkowo. Wszystko na pograniczu powiatu gnieźnieńskiego i wrzesińskiego, a w mniejszych jednostkach samorządowych – gminy Czerniejewo, Niechanowo i Wrześni.

– Kierowca sąsiada przyjechał po świnię i jak świecił światłami od samochodu to widział je przy murze garażu – mówił pan Bernard z Jarząbkowa. Zdarzenie miało miejsce 29 grudnia, wcześniej szczurów w tym miejscu jeszcze nie było: – Boimy się chorób, przenoszenia się zarazków. Przecież to może przejść na zwierzęta – przyznaje.

Wszystkie drogi prowadzą… w rejon Kawęczyna i Szczytnik Czerniejewskich. To tam, jeszcze przed świętami, zaobserwowano liczne szczury, które po zmroku biegały po polach i drogach. W końcu zaczęły zaglądać do gospodarstw.

– Pierwszego szczura zauważył mój mąż w pierwsze święto, kiedy wszedł do pomieszczenia gospodarczego. Wcześniej ich nie widziałam, ale miały być tam bliżej fermy. Teraz zaczynają się rozprzestrzeniać – przyznaje pani Małgorzata ze Szczytnik Czerniejewskich i jak dodaje: – Sąsiad ma podkopaną altanę, do naszego chlewiku też się podkopały i siedzi tam jeden.

– Mąż, jak wychodził z domu z psem, to widział koło bloku. Jak dojdzie do tego, że nam się dostaną do piwnicy, to mogą równie dobrze wejść do domu – mówi pani Anna z Kawęczyna, wsi położonej niedaleko Szczytnik Czerniejewskich.

Największy problem pojawił się jednak w Czeluścinie: – Jestem przerażona, bo zauważyłam dwa duże okazy pod swoim garażem i obawiam się o swoje dzieci. W dzień tych szczurów nie widać, ale w nocy żerują. Mamy lampkę na czujkę i mówiłam do męża, że chyba jest zepsuta, bo non stop się załącza, ale teraz to ona się załącza przez to, że one tam żerują – mówi pani Estera. Szczurów boją się koty, które unikają kontaktu wiedząc, że mogą nie dać rady: – Mój coś zauważył, najeżył się, ale bał się podejść i uciekł – przyznała pani Natalia: – Mam zwierzęta – koty, gołębie i boję się trochę, bo wiadomo iż szczur może zrobić krzywdę – dodała. W Czeluścinie już miał się zdarzyć przypadek zagryzienia kury przez szczury. Z pomocą przychodzą psy: – Szczurów jest pełno, mam małe gospodarstwo i jest ich bardzo dużo. Przeważnie chodzą po podwórku, rozkładamy tam na okrągło trutkę. Moje psy są łowne, łapią je, potrząsną nimi i je zostawiają. My potem chodzimy i je zbieramy – mówi pani Beata. Podobnie mówiła Małgorzata Kobielska ze Szczytnik: – Z tego co wiem, to gospodarze walczą tym, co mają pod ręką, rzucają widłami, czymkolwiek. Psy zagryzają, bo jak jest dobry pies, to zagryzie.

Wielu mieszkańców nie chce wypowiadać się w tej sprawie: – Rolnicy boją się o tych rzeczach mówić ze względów takich, że jeśli wykaże ilość szczurów, które się na tym terenie pojawiają, to mogą być problemy z hodowlą. Mogą się nasilić kontrole z urzędów, Sanepidu, weterynarii, a to wpłynie na sprzedaż płodów rolnych. Mogą wstrzymać proces sprzedaży, a to wiąże się z wielkimi kosztami – informuje Leszek Dratwiak z izby rolniczej w Mierzewie.

Ci mieszkańcy, którzy zechcieli mówić, boją się o wszystko – o straty w komórkach, przechowywanych zbiorach, inwentarzu, ale także martwią się o auta. Przegryzienie przewodu nie jest żadnym problemem dla szczura. Ludzie martwią się też o dzieci oraz własne domy. W sieci pojawiło się nagranie (poniżej), gdzie uchwycono szczura obecnego pod kasetonami w suficie mieszkania. Mieszkańcy wsi, gdzie zauważono ich obecność przyznają, że najwięcej osobników pojawia się w późnych godzinach wieczornych i żerują tak do wczesnego ranka.

Wszystko sprowadza się do kwestii – skąd się wzięły te szczury? Publiczne zarzuty tudzież przypuszczenia na łamach jednej z gazet, padły pod adresem gorzelni w Marzeninie. Jej właściciel w rozmowie z nami stwierdził, że jego zakład nie posiada żadnych odpadków, a cała produkcja przebiega w szczelnej instalacji. 

Wszystkie drogi oraz opinie mieszkańców prowadzą jednak do Kawęczyna, gdzie zlokalizowana jest ferma norek. Jeszcze jest, bowiem pogłoski krążą o jej „wygaszaniu”, a co spowodowało oczywisty ubytek pożywienia na miejscu: – Szczury wiedzą, że brakuje paszy i szukają nowego żeru – przyznaje pan Stefan z Czeluścina. W okolicy nie ma nigdzie innego zakładu, który mógłby skupiać takie ilości pożywienia dla zwierząt. Zresztą, wystarczało się wybrać w nocy w okolicę fermy, by zobaczyć setki osobników wydobywających się przez płot lub pod nim i biegnących na pole. Zdjęcia i nagrania, które mieszkańcy podają między sobą, mają dowodzić, że to tu jest problem.

Zarzuty o to, że szczury wydobywają się z fermy, odrzuca Rajmund Gąsiorek, znany lokalnie potentat w tej branży. Zdjęcia i nagrania krążące w sieci nie pozostawiają jednak złudzeń wśród mieszkańców.

Pani Natalia z Czeluścina przyznaje: – Nie wiem skąd one są, możemy się tylko domyślać. Myślę, że problem jest w tym, żeby coś z tym zrobić, a nie dociekać skąd są. Nie jesteśmy w stanie ich sami wytruć. Są tu duże ilości trutki, a to idzie w duże koszta i fajnie by było, gdyby nam ktoś z tym pomógł i coś z tym zrobił.

Gmina Czerniejewo ruszyła z odsieczą – mieszkańcy otrzymują trutki. Informacje do mieszkańców trafiają też w formie ulotek. Plaga, która dotarła też do gminy Niechanowo, zaskoczyła urzędników – tu problem dotyczy wspomnianego Jarząbkowa, ale także sołectwa w Mierzewie i Czechowie: – Gmina musi pomagać mieszkańcom, musimy sprawdzić, jakie są nasze możliwości. Żeby zakupić trutki czy pułapki na odławianie tych szczurów, których są setki, jeśli nie tysiące, to musimy znaleźć środki publiczne, które są na to przeznaczone – przyznaje Szymon Robaszkiewicz, wójt gminy Niechanowo. Problem pojawił się pod koniec roku budżetowego, kiedy zasadniczo samorządy zamykają ostatnie wydatki i znalezienie środków nie jest łatwe. Tym bardziej, że nie wiadomo z jak dużym problemem sie należy mierzyć. Do gminy Niechanowo problem przyszedł od strony gminy Czerniejewo: – Na całe szczęście w porozumieniu z innymi instytucjami czy gminami widzimy, że jest możliwość zakupienia trutki i jest możliwe wspomaganie mieszkańców, by czuli się bezpieczni. Takiego problemu nikt się nie spodziewał – dodaje. Gmina Niechanowo chce zakupić najszybszą możliwą do dostarczenia trutkę – tak, by przekazać ją mieszkańcom. W dalszej kolejności planuje się zakup kolejnej, która ma „opóźnione działanie”.

Szczur średnio może się rozmnażać do 6 razy w ciągu roku, rodząc nawet 12 młodych. Oznacza to, że z potomstwo jednej samicy może dać w kolejnym pokoleniu już 144 sztuki, a w trzecim – 1728. Po roku może to być już prawie 3 mln sztuk – oczywiście to tylko statystyka, ale pokazująca skalę problemu. Póki co mieszkańcy walczą czym mogą, wywożą martwe egzemplarze taczkami, rozstawiają trutki i z niepokojem czekają na rozwój wydarzeń.