By odbudować zasoby wodne – będzie aneks do listu intencyjnego oraz starania o środki

Przyspieszenie działań i podział zadań były głównym tematem spotkania, mającego za zadanie ustalić role instytucji w ratowaniu akwenów na terenie Powidzkiego Parku Krajobrazowego.

Po alarmie podniesionym przez samorządowców, których miasta i wsie znajdują się w rejonie jezior, w których od lat ubywa wody, pojawiło się sporo pozytywnych sygnałów dotyczących działań, które powinno się podjąć. Jednym z nich jest spotkanie, które odbyło się w miniony poniedziałek 13 stycznia w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu.

Na spotkaniu obecni byli przedstawiciele Ministerstwa Klimatu i Środowiska, Wód Polskich, Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, Agencji Rozwoju Regionalnego w Koninie, Zarządów Gospodarki Wodnej w Poznaniu i Koninie oraz samorządowcy, którzy przynależą do Stowarzyszenia Powidzkiego Parku Krajobrazowego. To przewodniczący tej ostatniej organizacji, wójt gminy Powidz Jakub Gwit, najczęściej podnosił w ostatnim czasie kwestię braku realnych działań oraz przeszkód, które napotykano w sprawie ratowania jezior. Na spotkaniu obecni byli również przedstawiciele gminy Witkowo oraz Powiatu Gnieźnieńskiego.

W trakcie spotkania prof. Jan Przybyłek z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu przedstawił analizę naukową stanu aktualnego i możliwości naprawcze oraz najważniejsze aspekty merytoryczne związane z lejem depresji, powstałym wskutek prowadzenia odkrywkowej eksploatacji węgla brunatnego, a obejmującym swym zasięgiem Jeziora Powidzkiego Parku Krajobrazowego na Pojezierzu Gnieźnieńskim.

– Podczas spotkania zweryfikowano najpilniejsze i realne zadania wynikające z podpisanego w listopadzie 2022 r. listu intencyjnego w sprawie realizacji projektu polegającego na zwiększeniu retencji i ochrony przeciwpowodziowej środkowej Warty poprzez wykorzystanie potencjału zbiorników powyrobiskowych w zlewni Biskupiej Strugi oraz przystosowanie Kanału Ślesińskiego do przerzutu wód. Ważne, że wszyscy uczestnicy spotkania mają świadomość faktu, że Jeziora Powidzkiego Parku Krajobrazowego wysychają i trzeba ratować te najczystsze przepiękne jeziora: Powidzkie, Niedzięgiel, Budzisławskie czy Wilczyńskie – mówił Jacek Bogusławski, Członek Zarządu Województwa Wielkopolskiego.

Problem związany z obniżającym się poziomem wód jest procesem trwającym już wiele i jest efektem zarówno leja depresyjnego powstałego wskutek eksploatacji węgla brunatnego, jak i postępujących zmian klimatycznych i obniżającej się ilości opadów atmosferycznych.

Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska Maciej Sytek zwrócił uwagę na fakt, że projekt pn. „Zwiększenie retencji i odbudowa zasobów wodnych terenów pogórniczych na obszarze Wielkopolski Wschodniej” jest planowany do realizacji ze środków Funduszu na Rzecz Sprawiedliwej Transformacji w ramach Programu Fundusze Europejskie dla Wielkopolski 2021-2027, jako jedna z inwestycji strategicznych. Na jego realizację zostały zabezpieczone 84 mln zł, przy pierwotnie zakładanej całkowitej wartości projektu wynoszącej 120 mln zł na realizację 25 zadań.

Podczas spotkania zapewniono, że Wody Polskie mają być gotowe z fiszkami projektowymi dla czterech zadań przed upływem I kwartału tego roku. Te zapewnienia napawają optymizmem co do możliwości wydatkowania części środków pochodzących z Funduszu na Rzecz Sprawiedliwej Transformacji. Przypomnijmy jednak, że jak zaznacza Instytucja Zarządzająca Programem Fundusze Europejskie dla Wielkopolski, ze względu na restrykcyjne wymagania dotyczące terminu kontraktacji i wydatkowania, te środki można zabezpieczyć najdłużej do końca 2025 r. Po upływie tego terminu, jeśli nie będzie pewności co do możliwości realizacji powyższych zadań inwestycyjnych w obecnej perspektywie finansowej UE, środki niewykorzystane na realizację tego projektu będą musiały zostać przesunięte na inne cele.

Warto także zaznaczyć, że wszyscy sygnatariusze listu intencyjnego z 8 listopada 2022 r. potwierdzili konieczność jego aneksowania oraz weryfikacji listy projektowej i podziału zadań oraz wstępny kosztorys ich realizacji. Ma to nastąpić do końca stycznia br. Jakub Gwit, Prezes Stowarzyszenia Powidzkiego Parku Krajobrazowego zobowiązał się do przygotowania takiego aneksu w konsultacji z Państwowym Gospodarstwem Wodnym Wody Polskie i przedstawienia projektu znowelizowanego porozumienia do zaakceptowania, przez wszystkich sygnatariuszy, zweryfikowanych najpilniejszych zadań oraz wynikających z tego obowiązków poszczególnych organów i podmiotów.

zdjęcia: UMWW

źródło: UMWW (opr.)