Okupacja oczami najmłodszych. Rysunki skrywają dramat dziecięcej pamięci

W Miejskim Ośrodku Kultury otwarta została wystawa prac, stworzonych prawie 80 lat temu przez grupę dzieci z trzech szkół podstawowych z terenu Gniezna. Był to większy projekt, jaki realizowano na terenie kraju, podczas którego w formie rysunków zbierano wojenne wspomnienia najmłodszych. Każda z tych kartek to dramat, przepleciony troskami zakłóconego, niewinnego dzieciństwa.

Kilka tygodni temu informowaliśmy, że na Międzynarodową Listę Programu UNESCO Pamięć Świata wpisano zespół ponad 7 tysięcy rysunków, przechowywanych w Archiwum Akt Nowych w Warszawie. Są to prace stworzone przez uczniów z różnych szkół w Polsce w ramach ogólnopolskiego konkursu ogłoszonego przez redakcję tygodnika „Przekrój” za zgodą ówczesnego Ministerstwa Oświaty. 

W konkursie wzięły udział także dzieci z Gniezna. Z ówczesnych szkół powszechnych nr 3, 4 oraz 6 wysłanych zostało ponad sto prac. Kilka lat temu zostały one zeskanowane i udostępnione w sieci, ale teraz trafiły na wystawę, którą otwarto w MOK-u.

– Plansze są ułożone w kolejności, od pierwszej do ostatniej, pokazują przebieg wojny, od zagarnięcia naszych terytoriów przez Niemców poprzez wysiedlanie ludzi, egzekucje jeńców, aż do zakończenia wojny. Są również rysunki dzieci pokazujące bombardowanie katedry, które dokonały nie wojska niemieckie, ale radzieckie. Należy docenić śmiałość tych uczniów, a zwłaszcza ich nauczycieli, że dopuścili takie rysunki do konkursu i zostały one tam zakwalifikowane bez żadnych problemów, jak się okazało – przekazał Wojciech Jędraszewski, który jest kuratorem wystawy wraz z kuratorzy: Martą Karalus-Kuszczak. 

Na otwarciu wystawy pojawiła się jedna z autorek, Stefania Smolenko. W momencie zakończenia wojny miała kilkanaście lat i była uczennicą Szkoły Podstawowej nr 6. Jej rysunek został wyróżniony, tak jak zdjęcie klasowe z 1946 roku. 

Rysunki zostały wystawione w holu MOK, dzięki czemu każdy może przybyć i je zobaczyć, być może odnajdując prace swoich przodków. Nie wszystkie wykonane przez gnieźnian trafiły na ekspozycję, a jedynie wybrane – cały ten zbiór można zobaczyć także pod tym linkiem.