Wystawa z Gniezna w stolicy – o 1000. rocznicy koronacji

Muzeum Archidiecezji Gnieźnieńskiej zaprasza na wystawę „1025.Narodziny Królestwa”. Uroczysty wernisaż odbędzie się 14 listopada 2024 roku w Muzeum Historii Polski w Warszawie.

Organizatorem wystawy są trzy muzea: Muzeum Historii Polski w Warszawie, Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy oraz Muzeum Archidiecezji Gnieźnieńskiej – to właśnie z inicjatywy i współpracy tych instytucji narodziła się obecna wystawa. Patronem honorowym wystawy jest Ks. Arcybiskup Wojciech Polak Prymas Polski oraz Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Hanna Wróblewska. Ekspozycję, w niezmienionym kształcie, będzie można oglądać w Warszawie przez niecałe dwa miesiące od 11 listopada do 29 grudnia 2024 r. Po tym okresie wystawa zostanie przearanżowana i udostępniona do dalszego zwiedzania aż do 29 czerwca 2025 roku.

Dla Muzeum Archidiecezji Gnieźnieńskiej jest to kolejne wydarzenie wyprzedzające rocznicę koronacji Bolesława Chrobrego w katedrze gnieźnieńskiej. Przypomnijmy, że od początku 2024 roku w Muzeum Archidiecezji Gnieźnieńskiej, odbywają się wykłady dotyczące tematyki koronacji królewskich w Gnieźnie. Prelegentami są wykładowcy uczelni wyższych w Toruniu i Poznaniu oraz pracownicy instytucji kultury. Kolejnym akcentem, który pojawił się w wyniku współpracy Muzeum Archidiecezji Gnieźnieńskiej z instytucjami kultury, jest wystawa „1025.Narodziny Królestwa” w Muzeum Historii Polski w Warszawie. Jest to istotny akcent naszej działalności – mówi Bartosz Przybyła, dyrektor Muzeum Archidiecezji Gnieźnieńskiej, gdyż promujemy miasto Gniezno poza jego granicami. Od początku rozmów na temat wystawy najważniejszym jej celem była dla mnie promocja i pokazanie Gniezna ze Wzgórzem Lecha i koronacyjną katedrą gnieźnieńską w ważnym miejscu a Warszawa i Muzeum Historii Polski takim właśnie jest. Z tego też względu, pośród wielu obiektów na ekspozycji warszawskiej znajdzie się kilka zabytków z Muzeum Archidiecezji Gnieźnieńskiej, między innymi: kielich Dąbrówki, tzw. koronacyjny oraz pierścień Arcybiskupa Jakuba Świnki – będą to najcenniejsze obiekty na wystawie. Widzę szansę, że z tego miejsca, z Warszawy, usłyszy o naszym Gnieźnie, wiele Polek i Polaków, których serdecznie zapraszam do Pierwszej Stolicy Polski, do katedry gnieźnieńskiej, w której w roku 1025 koronował się pierwszy król Polski, Bolesław Chrobry.

Wystawa ma na celu upamiętnienie 1000 rocznicy koronacji Bolesława Chrobrego na króla Polski. Opowieść wystawy skupia się głównie na XI w., ze szczególnym uwzględnieniem  dokonanych w tym stuleciu koronacji: Bolesława Chrobrego, Mieszka II i Rychezy Lotaryńskiej oraz Bolesława Śmiałego i jego żony (Agnieszki?). Opowieść przedstawiona na wystawie koncentruje się nie tylko na postaciach monarchów i monarchiń ale także, może wręcz przede wszystkim, na królestwie, które powstało i utrwaliło się w XI w. Chodzi zarówno o samą ideę Polski jako królestwa, która trwała również w czasach gdy państwo nie posiadało króla, jak i kulturowy i fizyczny wymiar państwa Piastów w XI w. Prowadzenie narracji dwutorowo, to znaczy, zarówno koncentrując się na monarchach i koronacjach jak i na królestwie jako takim będzie korzystne z perspektywy prezentowanych eksponatów które, siłą rzeczy, bardziej będą związane z państwem i ludźmi je zamieszkującymi, niż z konkretnymi władcami czy datami. Ważnym narzędziem narracyjnym, obok obiektów i ikonografii, będzie także dźwięk oraz analogowe i multimedialne stanowiska interaktywne.

Wystawę otworzy moduł „Królestwo”, który prowadzić będzie bezpośrednio do serca opowieści, czyli do modułu „Gniezno – serce królestwa” w którym prezentowane będą najcenniejsze eksponaty całej wystawy. Następnie, jako oprawa do modułu centralnego, zaprezentowane będą trzy moduły uzupełniające: „Trzej królowie”, „Król między królami” oraz „Król i Krzyż”. Na koniec wystawy, jako rodzaj epilogu i zwieńczenia opowieści prezentowany będzie moduł „Królestwo bez króla”. Moduł „Gniezno – serce królestwa”  stanowi serce całej wystawy – jest to jej najważniejsza część, tutaj omówione są najważniejsze kwestie dotyczące znaczenia i okoliczności koronacji królów i królowych Polski w Gnieźnie w 1025 oraz 1076 r. Przestrzeń ekspozycyjna tego modułu nawiązuje do wnętrza wzniesionego z kamienia, pałacu i katedry w Gnieźnie (chodzi o katedrę romańską, inną od obecnej ceglanej). Ten moduł podzielony jest na 5 części: centrum modułu stanowi część „Skarby królestwa”, częściami pobocznymi będą „Archidiecezja”, „Gniezno”, „Cień Cesarstwa” oraz „Utracone skarby”.

Pierwsze spotkanie organizacyjne w sprawie wystawy odbyło się w dniu 21.04.2023 r. w siedzibie Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy. W spotkaniu wzięli udział: ze strony Muzeum Historii Polski: prof. dr hab. Michał Kopczyński – Koordynator Projektów Badawczych MHP, dr Tomasz Borowski – Dział Programowy Wystawy Stałej, Aleksandra Rodziewicz – Kierownik Działu Organizacji Wystaw, Iwona Jesionowska – Dział Organizacji Wystaw; ze strony Muzeum Archidiecezji Gnieźnieńskiej: Bartosz Przybyła – Dyrektor MAG, Katarzyna Tomczak-Nawrat – Zastępca Dyrektora MAG; ze strony Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy: Marek Krężałek – p.o. Dyrektor MPPL, dr Antoni Pelczyk – Zastępca Dyrektora ds. Programowych, dr Andrzej Kowalczyk – Kierownik Oddziału Wczesnopiastowska Rezydencja na Ostrowie Lednickim i Teresa Krysztofiak – Kierownik Oddziału Rezerwat Archeologiczny Gród Wczesnopiastowski w Gieczu. Po tym spotkaniu następowały kolejne a pomiędzy nimi liczne kontakty mailowe i telefoniczne. Ponad roczne przygotowania, praca wielu osób, uzgodnienia i wspólne plany zostały uwieńczone efektem w postaci prezentowanego wydarzenia. Wystawa „1025. Narodziny Królestwa” w Muzeum Historii Polski w Warszawie jest przygotowana na najwyższym poziomie. Uroczyste otwarcie wystawy nastąpi 14 listopada 2024 roku, natomiast  będzie można ją zwiedzać już od 11 listopada. Zapraszamy.