Europejskie Dni Archeologii w muzeum w Gieczu, Grzybowie i na Ostrowie Lednickim

W dniach 13–15 czerwca Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy – opiekun unikatowych grodzisk w Ostrowie Lednickim, Gieczu i Grzybowie – zaprasza do wspólnego odkrywania tajemnic przeszłości.

W ramach międzynarodowego święta archeologii przygotowano bogaty program wydarzeń, warsztatów i spotkań, które pozwolą uczestnikom zanurzyć się w codzienność wczesnośredniowiecznych społeczności, poznać realia życia w czasach pierwszych Piastów oraz z bliska przyjrzeć się pracy archeologa i antropologa.

Europejskie Dni Archeologii to nie tylko opowieść o historii to także możliwość aktywnego uczestnictwa, zdobywania wiedzy w praktyce i wspólnej zabawy w otoczeniu autentycznych reliktów przeszłości. Zapraszamy całe rodziny, pasjonatów historii i wszystkich ciekawych świata! Udział w wydarzeniach jest możliwy na podstawie biletu wstępu do poszczególnych oddziałów Muzeum.

• 13 czerwca, godz. 10:00 – 17:00 | Wczesnopiastowska Rezydencja na Ostrowie Lednickim (Mały Skansen)

  • 10:00 – 17:00 | Zwiedzanie średniowiecznej osady
    Uczestnicy będą mieli możliwość wejścia do rekonstrukcji chat, poznania ich wyposażenia oraz roli, jaką pełniły poszczególne przedmioty w dawnym życiu codziennym. Edukatorzy opowiedzą o: materiałach, z jakich budowano domostwa, sposobach ogrzewania i oświetlania wnętrz, przechowywaniu żywności oraz narzędziach codziennego użytku.

  • 11:00 – 15:00 | Żywa historia codzienność ukazana w replikach
    Spotkanie z edukatorem i prezentacja kopii znalezisk archeologicznych. Podczas tej części uczestnicy: dowiedzą się, jak archeolodzy rekonstruują dawną rzeczywistość na podstawie znalezisk; zobaczą repliki naczyń, narzędzi, ozdób oraz przedmiotów codziennego użytku; poznają techniki wytwarzania przedmiotów, takich jak garncarstwo, tkactwo czy obróbka drewna.
  • 12:00 – 14:00 | Zabawa w archeologa: odkrywamy ślady przeszłości. Zostań archeologiem i zbadaj znaleziska! Uczestnicy wcielą się w rolę badaczy historii i archeologii i podejmą się odnalezienia oraz analizy przedmiotów zakopanych w piasku. Po odnalezieniu artefaktu wykonają: jego opis i szkic; przypisanie odpowiedniej karty zabytku; próbę określenia funkcji przedmiotu. Dzięki tej zabawie poznają podstawowe metody pracy archeologa i zobaczą, jak wygląda proces interpretacji znalezisk.
  • 13:00 | Pogadanka: „Życie codzienne w średniowieczu”. W tej interaktywnej rozmowie edukatorzy i goście wydarzenia przybliżą uczestnikom, jak wyglądało życie mieszkańców wczesnośredniowiecznej osady. Zagadnienia: rola kobiet, mężczyzn i dzieci
    w codziennym funkcjonowaniu społeczności; rytm dnia, praca i odpoczynek; higiena i zdrowie
    w średniowieczu.
  • 14:30 | Quiz: „Współczesność kontra średniowiecze”. Czy potrafisz rozpoznać przedmioty, które nie pasują do średniowiecza? W tej zabawie uczestnicy odwiedzą rekonstrukcję chat, w których zostały ukryte współczesne przedmioty. Ich zadaniem będzie: odnalezienie elementów niepasujących do epoki; wskazanie ich średniowiecznych odpowiedników; dyskusja o tym, jak zmieniła się codzienność na przestrzeni wieków.
  • 15:30 | Gry i zabawy dawnych czasów. W tej części wydarzenia odwiedzający będą mogli spróbować swoich sił w grach i zabawach, takich jak gry planszowe, historyczne łamigłówki i strategie. Dodatkową atrakcją będzie możliwość zapoznania się ze strojami z epoki.
• 14 czerwca, godz. 10:00 – 15:30 | Rezerwat Archeologiczny Gród w Grzybowie

  • Grzybowska Gra Terenowa​ (do pobrania w kasie Muzeum)

  • 10.00 – 12.00 i 13.00 – 15.30 | Grzybowska Akademia Małego Archeologa. ​Dzieci odkrywają „zabytki w wykopie”.

  • Budujemy Grody. ​Warsztaty dla najmłodszych.

  • 11:00 i 13:00 | Spacer z przewodnikiem: „O Grzybowskim Skarbie”. Spacer zakończony pokazem bicia monet (zbiórka przy bramie grodowej grupa do 30 osób.

  • 12:00 i 14:00 | Pokazy wytwarzania przedmiotów krzemiennych i kościanych.

  • Figle na Grodzie. Miniturniej łuczniczy dla profesjonalistów.
  • Turniej łuczniczy z wieloma niespodziankami! Ruchome cele, strzelanie w ruchu, strzelanie zza zasłony, strzelanie w tak niewygodnych pozycjach jak tylko nam się uda wymyślić! (zapisy TUTAJ).
• 14 czerwca, godz. 10:00 – 16:00 | Rezerwat Archeologiczny Gród Wczesnopiastowski w Gieczu. Giecz w czasach Chrobrego to temat przewodni naszych tegorocznych obchodów Europejskich Dni Archeologii, który nawiązuje do przypadającego w tym roku jubileuszu 1000-lecia koronacji Bolesława Chrobrego. Skupimy się na przestawieniu niewielkiego wycinka z historii piastowskiego ośrodka władzy w Gieczu oraz wskazaniu na kapitalną rolę, jaką w jej odsłanianiu mają badania archeologiczne oraz wyniki analiz specjalistycznych artefaktów pozyskiwanych podczas prac wykopaliskowych. W oparciu o dotychczasowy stan badań przedstawimy giecki ośrodek grodowy z 1. połowy XI wieku we wszystkich aspektach jego funkcjonowania. Przedstawimy życie codzienne mieszkańców grodu i pobliskich osad, zajmiemy się również omówieniem ich kondycji fizycznej i zdrowotnej oraz diety. Dzięki przedmiotom pozyskanym podczas prac wykopaliskowych, które możemy wiązać z okresem panowania Chrobrego, wskażemy na kontakty gieczan z odległymi niekiedy kręgami kulturowymi Europy. Zaprezentujemy też wyjątkową inwestycję architektoniczną z czasów Bolesława kościół w grodzie z unikatową kryptą relikwiarzową.
  • 10:00 – 16:00 | Warsztaty archeologiczne. Na poletku, przygotowanym specjalnie dla edukacji archeologicznej, uczestnicy zajęć będą zapoznawali się w praktyce ze sposobami eksploracji, dokumentacji oraz wstępnych interpretacji odsłanianych obiektów.
  • 10:00 – 16:00 | Omówienie warunków życia oraz diety wczesnośredniowiecznych gieczan
    W oparciu o badania izotopowe kości ludzkich z gieckich cmentarzysk połączone z pokazem kulinarnym.
  • Jak żyli ludzie w czasach Bolesława Chrobrego antropolog przy pracy. ​Dowiemy się na jakiej podstawie określana jest płeć i przybliżony wiek osoby w chwili śmierci. Zaprezentowane zostaną przykłady zmian chorobowych widocznych na kościach osób pochowanych
    na gieckich cmentarzyskach. Uczestnicy będą mogli zobaczyć, z jakimi schorzeniami mierzyli się ludzie we wczesnym średniowieczu od urazów po choroby przewlekłe.
  • Kościół w gieckim grodzie. Unikatowa inwestycja budowlana z czasów Chrobrego. Przedstawienie wyników badań architektoniczno-archeologicznych, w tym rekonstrukcji formy i analizy stylowej budowli oraz wskazanie na to, w jaki sposób interpretacja tych reliktów wpływa na postrzeganie znaczenia gieckiego grodu dla dynastii Piastów.
  • Przygotowujemy się do egzaminu na drużynnika królewskiego. Gry i zabawy dla dzieci.
• 15 czerwca, godz. 10:00 – 17:30 | Wczesnopiastowska Rezydencja na Ostrowie Lednickim (Mały Skansen).
  • 10.35 – 11:35; 12:05 – 13:05; 13:35 – 14:35; 15:05 – 16:05 | Spacer z archeologiem po Ostrowie Lednickim (każdorazowo zbiórka na Ostrowie Lednickim przy makiecie wyspy)
  • Stanowisko edukacyjne antropologa jak żyli ludzie w czasach Bolesława Chrobrego? Na terenie Ostrowa Lednickiego odkryto wczesnośredniowieczne cmentarzyska, które stały się przedmiotem szczegółowych badań archeologicznych i antropologicznych. Uzyskane dane dostarczyły wielu cennych informacji o mieszkańcach tych ziem z czasów pierwszych Piastów ich trybie życia, a także stanie zdrowia. Podczas nadchodzącego wydarzenia zaprezentowane zostaną przykłady zmian chorobowych widocznych na kościach osób pochowanych na cmentarzyskach lednickich Ostrów Lednicki 1 oraz Dziekanowice 22. Uczestnicy zobaczą, z jakimi schorzeniami mierzyli się ludzie we wczesnym średniowieczu od urazów po choroby przewlekłe. Dodatkowo przedstawione zostaną dowody świadczące o podejmowaniu prób leczenia, w tym przeprowadzania zabiegów medycznych.
  • Sploty, przesmyki i rządki czekają na odkrycie sekretów tkaczki. Tkactwo to rzemiosło, które towarzyszy człowiekowi od tysięcy lat. Dzięki niemu możemy nosić ubrania, ale na co dzień raczej nie myślimy o tajnikach pracy tkacza. Pokazy i warsztaty dają okazję, by zobaczyć jak powstaje tkanina i spróbować samodzielnie doświadczyć procesu tworzenia przy krosnach. W miejscu pokazów zostaną zaaranżowane stanowiska pracy odpowiednie dla różnych technik włókienniczych od przygotowania surowca, przez przędzenie, tkanie krajek i tkanin
    oraz wykończenie. W ramach zajęć szczególną uwagę dostaną tkaniny i ubiory, które mogły służyć podczas koronacji królewskiej. Dla poszerzenia obrazu i zwiększenia atrakcyjności warsztatów przedstawione będą przykłady z innych epok i różnych stron świata.
  • 12.10 – 13.00 i 14.10 – 15.00 | Poznaj sekrety lepienia naczyń podczas pokazów garncarskich!
    ​Warsztaty lepienia ręcznego naczyń dla dzieci przy rekonstrukcjach chat wczesnośredniowiecznych na Ostrowie Lednickim (max. 8 osób w jednej grupie). To unikalna szansa, aby przyjrzeć się dawnym technikom lepienia ręcznego, które przez wieki służyły do tworzenia naczyń. Podczas pokazów,  zwiedzający będą mogli także obserwować proces toczenia naczyń na tradycyjnym kole garncarskim. Prowadzący podzielą się wiedzą na temat przygotowania gliny, etapów tworzenia naczynia i zdobień oraz technik wypału, zarówno tych stosowanych dawniej, jak i tych używanych dzisiaj.
  • Zabytki pod lupą praktyki i techniki konserwatorskie! Praca konserwatora zabytków to złożony
    i odpowiedzialny proces, który łączy wiedzę z zakresu historii, chemii, biologii, materiałoznawstwa i sztuki. Jej głównym celem jest zabezpieczanie, ratowanie i zachowywanie zabytków, aby mogły być zrozumiane, badane i prezentowane przyszłym pokoleniom. Omówimy kolejne etapy konserwacji zabytków od przyjęcia ich do pracowni, aż do właściwej konserwacji! Zainteresowani wcieleniem się w rolę konserwatora będą mieli możliwość wykonania prostych prac w postaci oceny zachowania, oczyszczania i zabezpieczenia przedmiotu oraz pracy z mikroskopem. Zwiedzający dowiedzą się, że konserwator zabytków to osoba, która nie tylko „naprawia stare rzeczy”, ale przede wszystkim chroni autentyczność przeszłości. Dzięki jego pracy artefakty, które mogłyby ulec całkowitemu zniszczeniu, zyskują nowe życie stają się źródłem wiedzy, elementem wystawy muzealnej, a często także symbolem naszej tożsamości kulturowej.
  • Archeologia pod mikroskopem! Praca archeologa to nie tylko wykopaliska! Naukowcy zajmujący się poznawaniem przeszłości posługują się równie często mikroskopem co łopatą. Tego dnia zwiedzający wystawę Co jadano na Ostrowie Lednickim będą mogli osobiście spojrzeć na przeszłość w powiększeniu i poznać tajniki badań mikroskopowych.
  • 11.10 – 11.40 i 15.10 – 15.40 | Drużyna Piastowska Medvedis. ​Prelekcje na temat średniowiecznego ubioru, połączone z pokazem sposobu zakładania i noszenia strojów społeczności żyjących w okresie panowania pierwszych władców Polski. Na stanowisku prezentowane będą repliki uzbrojenia, elementów ubioru, biżuterii oraz przedmiotów codziennego użytku z XXI wieku. Zwiedzający poznają tajniki związane z modą i stylem życia w państwie pierwszych Piastów oraz krajów sąsiednich. Chętni obejrzą i dotkną a najodważniejsi tego dnia przymierzą wybrane repliki strojów!
  • Kuchnia średniowieczna. Na stanowisku prezentowana będzie żywność dostępna i przyrządzana przez ludzi żyjących w XI wieku. Czy jadali tak jak my? Zwiedzający poznają naczynia i przybory kuchenne używane w średniowieczu na podstawie dokładnie wykonanych replik, prezentowanych tego dnia przy chatach stojących w północnej części Ostrowa Lednickiego. Zostaną zaprezentowane techniki przygotowywania potraw, w tym gotowanie na ogniu, pieczenie w glinianym garnku, suszenie i wędzenie. Żądni wiedzy podczas pogadanki dowiedzą się jakie codzienne praktyki kulinarne i sposoby przechowywania żywności praktykowano przed wiekami. Przygotowywane potrawy będą wzorowane na źródłach historycznych i archeologicznych.