Nie jest tajemnicą, że rynek pracy podlega ciągłym zmianom, wraz z którymi rośnie zapotrzebowanie na pracowników o konkretnych umiejętnościach. Lata bezrobocia, które szczególnie mocno dotykało nasz region, sprawiły, że obecnie poszukuje się głównie specjalistów w różnych dziedzinach technicznych i zawodowych. W niektórych gałęziach gospodarki trwa prawdziwa walka o pracowników. Sytuacja w obszarze administracji wygląda inaczej. Nie podlega on tak dynamicznym zmianom. Istnieje w nim zapotrzebowanie na osoby obeznane w zawiłościach prawa oraz procedurach administracyjnych, zwłaszcza w zakresie pozyskiwania środków unijnych.
– Instytut jest na nowym etapie swojego rozwoju. Po reformach, które dotyczyły uniwersytetów, przebudowano jego strukturę i po tym okresie, w którym funkcjonował jako samodzielna jednostka organizacyjna, a więc na prawach wydziału, jego statut się zmienił. W tej chwili jesteśmy jedną z filii Uniwersytetu, obok tych w Słubicach, Pile i Kaliszu. To spowodowało, że zaczęliśmy zastanawiać się, w jakim kierunku Instytut powinien podążyć – przyznaje prof. UAM dr hab. Mateusz Jaeger, który kieruje gnieźnieńską jednostką uczelnianą od dwóch lat. Jak dalej dodaje, obecnie realizowane dwa kierunki studiów tj. komunikacja europejska oraz projektowanie kultury, cieszą się zainteresowaniem, ale by „nie stać w miejscu”, postanowiono poszukać nowej drogi działania placówki: – Chcieliśmy, żeby ten kierunek nie wynikał z naszej akademickiej refleksji. Zbyt często zarzuca się uniwersytetom, że mijają się z rzeczywistością. Gniezno jest miastem powiatowym, które nigdy nie będzie takim magnesem jak Poznań czy Bydgoszcz, ale ma swoje potrzeby, na które postanowiliśmy odpowiedzieć. Chcąc je zdiagnozować, zwróciliśmy się do różnych przedsiębiorców i samorządowców, a więc osób pracujących w Gnieźnie i okolicy, które obserwują potrzeby lokalnego rynku pracy.
Odpowiedzi kierowane ze środowiska, z którym Instytut podjął rozmowy w tym zakresie, pozwoliły na wypracowanie pewnego obrazu potrzeb. Konkretne informacje dały też analizy rynku pracy, które wynikały z opracowań zlecanych wcześniej przez samorządy. – Wynikało z nich, że absolwenci naszych kierunków znajdują zatrudnienie, ale pewnych kompetencji, wymaganych przez rynek, nie byli w stanie zdobyć. Postanowiliśmy więc przygotować kierunek, który odpowiadałby ściśle istniejącym potrzebom – mówi Mateusz Jaeger.
Zarządzanie w administracji lokalnej – bo taką nazwę otrzymał nowy kierunek – jest właśnie nową drogą, którą zamierza iść Instytut. – Wykształcimy osoby, które będą posiadały wiedzę, umiejętności i kompetencje pomagające im realizować ściśle określone potrzeby mieszkańców regionu. Chodzi o pracowników wyższego i niższego szczebla, ale nie tylko samorządowych, ale i rządowych. Nazwa mówi o administracji lokalnej, ale myślą przewodnią kierunku jest „myśleć globalnie i działać lokalnie” – mówi dyrektor Instytutu.
W ramach kierunku stworzone zostały dwie specjalności – pozyskiwanie funduszy i zarządzanie projektami europejskimi oraz zarządzanie rozwojem lokalnym: – W przypadku tej pierwszej studentki i studenci nauczą poruszać się w obszarze różnorodnych agend Unii Europejskiej, które dystrybuują środki przy pomocy bardzo skomplikowanych procedur – tłumaczy Mateusz Jaeger. Jak wskazuje, zasady funkcjonowania dofinansowań unijnych są wymagające, obejmują setki stron formularzy i często przerastają wiele instytucji samorządowych, które pozostają w tyle na listach jednostek, które starają się o środki. Często wyprzedzają je te, które mają doświadczenie w tym zakresie lub wyszkoloną kadrę. Nierzadko się zdarza, że instytucje opłacają zewnętrzne firmy, ponosząc dodatkowe koszty. Tymczasem zadania te mogliby realizować ich pracownicy.
– Specjalność zarządzanie rozwojem lokalnym ma przygotować urzędników, którzy będą w stanie diagnozować i rozwiązywać pojawiające się problemy. Ze słusznie minionego okresu wynieśliśmy obraz urzędnika , który niekoniecznie chce nam pomóc, ale orientuje się dobrze w zawiłościach prawnych, proceduralnych i na ich wypełnianiu jest skupiony. My natomiast chcemy przygotować kogoś, kto do procesu administracyjnego podejdzie w sposób holistyczny – skupi się na relacji z drugim człowiekiem i na profesjonalnej realizacji zadania. Jeśli przyjdzie do niego mieszkaniec z problemem, to po jego nakreśleniu, taki urzędnik nie ma myśleć o tym, jak podjąć procedury, by było to bezpieczne dla niego samego, ale jak proces zaprojektować, aby zrealizować przedstawioną mu przez obywatela potrzebę – wyjaśnia dyrektor. Rzeczywistość urzędnicza nieustannie zmienia się, nierzadko jest jeszcze bardziej skomplikowana i wymagająca, a do tego rośnie odpowiedzialność za wykonywane zadania. Administracja jednostkami pozwoli na postępowanie według pewnych procedur, które ułatwią życie zarówno ich pracownikom, jak i petentom. Zmienność prawa potrafi jednak zaskakiwać i niektóre przepisy w ciągu roku akademickiego mogą się jeszcze sporo zmienić. Dlatego w tym kierunku potrzebne było znalezienie odpowiedniej kadry.
Nowy kierunek powstaje przy współpracy z dwoma kluczowymi jednostkami Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza – Wydziałem Prawa i Administracji oraz Wydziałem Nauk Politycznych i Dziennikarstwa: – Wśród kadry dydaktycznej są politolodzy i prawnicy, także aktywny zawodowo sędzia, którzy są w stanie zaoferować nam swoje wsparcie przy omawianiu tych najtrudniejszych zagadnień jak prawo zamówień publicznych, prawo karne, prawo cywilne itd. – wskazuje Mateusz Jaeger. Same prace nad utworzeniem kierunku zajęły ponad rok. Proces ten obejmował wiele decyzji, dokumentacji, ale także otrzymania odpowiednich zgód od ministerstwa oraz komisji akredytacyjnej.
Instytut planuje dalszy rozwój, między innymi poprzez utworzenie jeszcze jednego kierunku, a także wprowadzenie zmian w programach dwóch istniejących. Jak przyznaje dyrektor IKE, rynek oraz zapotrzebowania zmieniają się. To dotyczy również wymagań stawianych absolwentom. Uniwersytet musi być gotowy na zmiany i wychodzić naprzeciw bieżącym potrzebom.
Powołanie kierunku Zarządzanie w administracji lokalnej nastąpiło w okresie wakacyjnym, ale nabór ruszył. Obecnie szuka się kandydatów na pierwszy stopień nauki. Same zajęcia odbywać się będą w Instytucie Kultury Europejskiej przy ul. Kostrzewskiego, który posiada całe zaplecze dydaktyczne. Prof. UAM dr hab. Mateusz Jaeger przyznaje na końcu: – Chcemy przygotowywać ludzi, którzy zostaną tutaj, którzy będą mogli rozwijać siebie i swój region.
