Tam, gdzie byli sądzeni, teraz ich historię opowiedział film

W czwartkowe popołudnie, główna sala Sądu Rejonowego w Gnieźnie zamieniła się w salę kinową. Odtworzono tu film, powstały cztery lata temu, opowiadający o procesie toczącym się w tym budynku przeciwko rodzicom dzieci z Wrześni.

Produkcja filmowa była efektem starań nad upamiętnieniem 120-lecia strajku Dzieci Wrzesińskich, obchodzonego kilka lat temu. Wydarzenia, które wszystkim powinny być znane z lekcji historii, były reakcją na coraz ostrzejszą politykę germanizacyjną władz pruskich. Próba zmuszenia uczniów do nauki katechizmu w języku niemieckim napotkała opór, a za ich postępowanie oraz to, co działo się wokół całej sprawy łącznie z żywymi reakcjami rodziców na bicie ich dzieci przez nauczycieli, spotkały ich represje. 124 lata po tych wydarzeniach historia powróciła do tego samego budynku.

Na zaproszenie odpowiedziało spore grono zainteresowanych mieszkańców Gniezna, którzy w sporej części, potem o to zapytani, przyznawali, że po raz pierwszy są w tym miejscu. To chyba dobrze, patrząc na charakter budynku, który od około 140 lat pełni tę samą funkcję. Na początku XX wieku stał się jednak areną walki o zachowanie polskości – i o tym opowiadał film „Miasto młodych buntowników” w reżyserii Zdzisława Siwika i Krzysztofa Marka Nowaka. Jest to dokument, opowiadający o wydarzeniach z 1901 roku, uczestnikach, represjach oraz późniejszym procesie.

Wymownym było to, że 124 lata po tych wydarzeniach widzowie zasiedli w tych samych miejscach, gdzie publiczność obserwująca postępowanie toczące się przed (wówczas) niemieckim wymiarem sprawiedliwości. Goszczący na spotkaniu przedstawiciele Muzeum Regionalnego im. Dzieci Wrzesińskich obrazowali, gdzie dokładnie siedziały określone osoby, dlaczego oskarżeni byli sądzeni z tych, a nie innych przepisów oraz dowiedli, że to prawdopodobnie w Gnieźnie wykonano słynne zdjęcie dzieci z Wrześni, które brały udział w proteście, a która to fotografia była później wielokrotnie powielana i rozsyłana po całym świecie.

Całe wydarzenie mogło się odbyć dzięki inicjatywie Muzeum Początków Państwa Polskiego oraz zgodzie prezes Sądu Rejonowego w Gnieźnie.